درسنامه 3: الگوسازی رفتاری


مشاهده فایل صوتی درسنامه

خلاصه درسنامه ارائه شده

الگوسازی رفتاری در تربیت فرزند

منظور از الگوسازی رفتاری در این درسنامه، رقم زدن یک الگوی آرامش برای مدیریت لجبازی فرزند است. ما قصد داریم از طریق ایجاد آرامش به او بفهمانیم:

  • در آرامش هم می‎تواند به اهداف خود برسد و نیازی به رقم زدن به هم ریختگی روانی یا متشنج کردن محیط نیست.
  • برای رسیدن به خواسته­ هایش از رفتارهای تکانشی استفاده نکند.
  • برای رسیدن به چیزی که می­‎خواهد کافی است با آرامش گفتگو کند تا متوجه نیازهای واقعی او شویم.

برای ایجاد آرامش و الگوسازی رفتاری در مدیریت لجبازی لازم است:

  1. رفتار ما به شکلی‎­ باشد که حتی برای مقطع کوتاهی از زمان بتوانیم، آرامش را به کودک انتقال دهیم.
  2. اصول درست نحوه انجام دادن کار را به او نشان دهیم.
  3. احساس خوب قبل و بعد از انجام دادن همان کار را به فرزند نشان دهیم.
  4. انجام دادن کار درست را با کودک خود تمرین کنیم.
الگوسازی رفتاری برای کودکان

 

راهکارهای مدیریت لجبازی در کودکان با الگوسازی رفتاری

سه تکنیک نظارت آرام، الگوتراشی و بازی سازی؛ از راهکارهای مدیریت رفتار لجبازی در کودک؛ توسط والدین است.

1. تکنیک نظارت آرام برای الگوسازی رفتاری

از این راهکار می‎توان از 6 ماهگی الی 7 سالگی استفاده کرد. کودک بالای 7 سال این راهکار را به عنوان فضولی یا ارزشیابی غیرمستقیم از سوی والد برداشت می‎کند.

نحوه انجام تکنیک:

  • اجازه دهید تا فرزند در مسیر مستقیم نگاه شما قرار گیرد.
  • زبان بدن و نگاه خود را طوری تنظیم کنید که انتقال دهنده آرامش‎ به فرزند باشد.
  • منتظر تلاقی نگاه خود با او باشید و بعد از برقراری این تلاقی او را تایید کنید.

2. تکنیک الگوتراشی در الگوسازی رفتاری

در مدیریت لجبازی‎، تکنیک الگوتراشی به شما کمک می‎کند تا چیزی که می‎خواهید برای فرزند الگو شود را به شکل مرحله به مرحله آموزش دهید.

این تکنیک در ۵ محور بررسی می‎‎شود:

  • محور اول: میزان اعتقاد خود را نسبت به رفتاری که می­‎خواهید در فرزندتان ایجاد شود را بررسی کنید.
  • محور دوم: دلایلی قانع کننده، قابل درک، صریح، آشکار برای کودک بیاورید تا آن کار را انجام دهد.
  • محور سوم: شرایط اجرای کار و ملزومات انجام کار را برای کودک فراهم کنید .
  • محور چهارم: قبل از انجام دادن، با انرژی کار را بیان کنید و بعد با دقت آن را انجام دهید.
  • محور پنجم: زمانی که کار تمام شد، از احساس خوب بعد از انجام شدن کار صحبت کنید.

3. تکنیک بازی­ سازی در الگوسازی رفتاری

کودک در سنین 3 تا 6 سالگی ممکن است الگوسازی رفتاری را مسخره کند یا حتی کاملا به آن بی ‎اعتنا باشد.

در مقابل این کودکان، می‎توانید از دستورالعمل های تکنیک بازی سازی استفاده کنید:

  • یکی از اعضای خانواده تمام مراحل الگوسازی را انجام دهد.
  • اعضای دیگر خانواده نگاه کنند.
  • بعد از تمام شدن کار فرد را تشویق کنند.
  • فرد دیگری مراحل را انجام ­دهد.

برای کودک 7 الی 12 سال از تکنیک دریافت راهکار غیرمستقیم استفاده کنید:

 کودکان زمانی که برای فرد دیگری راهکاری ارائه میدهند، در واقع آن راهکار را اثربخش ترین راهکار برای خود میدانند.

سوالات پاسخ داده شده در درسنامه ۳:

  • سوال: سلام دکتر برای جلوگیری از حرف زشت نزنه چطوری الگوتراشی کنیم ؟ واسه اینکه مودب باشه چطوری ۵مرحله الگوسازی رفتاری رو اجراکنیم؟

پاسخ: سلام؛ یکم سخته از این روش حرف زشت را ریشه کن کنید.

  • سوال: سلام دکتر تکنیک نظارت ارام رو چندبار انجام بدیم؟ ایا باید تکنیکها به ترتیب انجام بدیم؟

پاسخ: سلام؛ هر چند بار بخشها به ترتیب باشد اما نیازی نیست تکنیکهای داخل بخشها ترتیب داشته باشد.

  • سوال: استاد من با دختر سه ساله ام خیلی مشکل دارم. قلقش خیلی سخته. فکر کنم‌ جز کودکان دشواره. مثلا امروز یه ساعت تو حموم با هم ‌اب بازی کردیم توی یه استخر بادی جدید. اومدیم بیرون باز هم‌ با هم‌بازی کردیم‌ مهر چی‌ مهدا گفت رو انجام‌دادیم‌. اخر بازی ها قاطی میکنه. عصبی میشه. یعنی اخر هر کاری تا یه بد حالی درست کنه ول نمیکنه. نمیدونم چی کار کنم. سه سال و سه ماه داره و‌ یه برادر کوچیک ۱سال و نیم داره. اینم در نظر بگیرید. اصلا انگار نمیخواد راضی باشه. خوشحال باشه. همش شاکیه‌ و عصبیه.

پاسخ: سلام؛ قبل از بازی باهاش چند جمله صحبت کنید بازه زمانی بازی را بگویید. قبل از تمام شدن زمان بازی اعلام کنید که مثلا اینقدر مانده. اگر باز هم بدحال سازی کرد بگویید اگر اینگونه باشد باید کمتر با هم بازی کنیم چون اینکار تو را دارد اذیت میکند انگار، کم کم درست میشود.

  • سوال: خواستم بپرسم در دریافت راهکار غیر مستقیم ، حتما باید آن شخصی که در موردش از فرزندمان میپرسیم خیالی باشد یا افراد واقعی هم میشود؟ مثلا میشود بگوییم که خاله ات در مورد پسرخالت از من پرسیده چیکار کنیم اون زودتر شبا بخوابه؟؟؟ چون واقعا من هنوزم بصورت جدی مشکل خوابوندن دارم. ممنون از راهنمایی تون

پاسخ: سلام؛ میتواند واقعی باشد به شرطی که فرزند عادت به گفتگوی مستقیم راجع به آن موضوع با فرد مد نظر نداشته باشد .

  • سوال: سلام الگوسازی رفتاری واسه خودمون هست؟ یعنی ما انجام بدیم که بچه ما را ببیند و انجام دهد؟ برای هر کاری؟

پاسخ: سلام؛ بله با رعایت اصولی که توضیح داده شده.

  • سوال: سلام استاد پسرمن اصلا کارهاشو خودش انجام نمیده و همش میندازه گردن من مثلا منکه خودم کارهای شخصیم انجام میدم ولی اون میبینه و انجام نمیده ، این الگوسازی رفتاری نیس براش؟ چکارکنم ؟

پاسخ: سلام. الگوسازی رفتاری هست اما کافی نیست. باید اصول مسولیت دهی را باهاش بیشتر کار کنید که در مهارتهای باشگاه هست.

  • سوال: تکنیکهایی که گفتید رو من اجرا کردم و به شخصه جواب مثبت دریافت کردم. یه سوال داشتم. دریافت راهکار غیر مستقیم برای ترسهای بچه ها هم جواب میده؟ مثلا بچه ای که خیلی میترسه میتونیم با سوال پرسیدن به طور غیر مستقیم ازش راهکار برای مدیریت ترسش پیدا کنیم؟

پاسخ: سلام بر شما؛ خدا را شکر که نتیجه بخش بوده ، خوشحال شدم. چون خودتان درمانگر هستید یک نکته ناب میگویم: هر مدل گفتگویی که برای فرزند زمینه را مهیا کند تا قبل از وارد شدن به موقعیت احساس خطر به آن موقعیت فکر کند ، در مدیریت اضطراب موثر است. حالا بر اساس این اصل :

اگر این گفتگو ( سوال غیر مستقیم ) این فکر کردن آرام و راه گشا را ایجاد میکند بله اثر دارد.

  • سوال: آیا ریشه نافرمانی و لجبازی مهم هست؟ مثلا احساس ناامنی بخاطر یک اضطراب درونی و مشوش بودن بچه باعث لجبازی و کم کم نافرمانی شده است، ایا اجرای تمام این تکنیکها موثر هست؟ یا هر ریشه راه حل منحصر به فرد دارد؟

پاسخ: بله امکانش هست، کاملا موثر است.

45
0
لطفا دیدگاه خود را بیان کنیدx