بهترین توصیفی که از کودکان لجباز می‌توان بیان کرد این است: «برای فراموش کردن خیلی سرسخت و برای عذرخواهی بسیار مغرور هستند». رسیدگی به بهانه آوردن های یک کودک لجباز به صبر و درک زیادی نیاز دارد و گاهی پدر و مادرها برای مقابله با لجبازی کودکان، تحت فشار عصبی زیادی قرار می‌گیرند.
برخورد با کودکان لجباز برای بیشتر والدین شبیه به یک چالش روزانه به نظر می‌رسد. به شکلی که اگر استراتژی درستی برای مقابله با لجبازی کودکان نداشته باشند، هر روز و هر چیز کوچکی می‌تواند به یک مبارزه نفس‌گیر تبدیل شود.
نکته مهم در برخورد با لجبازی کودکان این است که به عنوان پدر و مادر، آرامش خودمان را حفظ کنیم و تلاش کنیم راهکاری را پیدا کنیم که برای کودک ما مناسب باشد.
اگر کودک شما هم گاهی دست به لجبازی می‌زند و این رفتارها مانع از این شده که بتوانید به خوبی با او ارتباط برقرار کنید، این مقاله می‌تواند به شما کمک کند راهکاری مناسب برای مقابله با رفتارهای او در پیش بگیرید.
با کودکان لجباز چه رفتاری کنیم ؟
برای اینکه بتوانیم با لجبازی کودکان مقابله کنیم، به راهکارهای در این بخش اشاره می‌کنیم؛ با این حال مهم این است که یادمان باشد این رفتارها به خاطر سن کم آنها به وجود می‌آید و ما به عنوان پدر و مادر می‌توانیم با رفتار مناسب خودمان، آرام آرام لجبازی کودکان را متوقف کنیم.
1- خودتان را به جای فرزندتان قرار بدهید
- قبل از هر کاری، تلاش کنید از دیدگاه فرزندتان به موضوع نگاه کنید.
- متوجه شوید که چرا این رفتارها را انجام می‌دهد.
- توضیح دهید. اگر دیروز قول داده‌اید که آنها را به پارک می‌برید اما حالا به خاطر بد شدن هوا نمی‌توانید، باید به آنها توضیح دهید که چه اتفاقی افتاده و چرا نمی‌توانید به قول خودتان عمل کنید.
فرزند شما، این تغییر را فقط به این شکل می‌بیند که شما زیر قول‌تان زده‌اید؛ با توضیح اینکه چرا نمی‌توانید بیرون بروید و با تعیین یک روز دیگر برای گردش، می‌توانید وضعیت را عوض کنید و جلوی لجبازی کودکتان را بگیرید.
2- آرامش را در خانه پایدار کنید
- خانه را از لحاظ روانی امن نگه دارید. تمام تلاش خودتان را بکنید که خانه مکانی باشد که کودک شما همیشه در آنجا احساس شادی، راحتی و امنیت کند.
- بچه‌ها با مشاهده رفتار پدر و مادر یاد می‌گیرند که در خانه با همه افراد مودب باشند و لجبازی نکنند.
- کودکان معمولاً چیزهایی را که می‌بینند، تکرار می‌کنند. بنابراین لازم است که آرامش خودتان را حفظ کنید و از بحث و جدل و همچنین داد و بیداد و توهین در مقابل کودکتان اجتناب کنید.
به عنوان مثال اگر شما و همسرتان جلوی فرزندتان دعوا کنید و داد و بیداد راه بیاندازید، احتمال زیادی وجود دارد که او هم همین رفتار را با شما داشته باشد و در هر کاری لجبازی کند. نمی‌توانیم از کودک‌مان انتظار داشته باشیم که رفتار داد و بیداد ما را ببیند و به شکل متفاوتی رفتار کند.
3- مهارت‌های مذاکره خود را تقویت کنید
کودکان لجباز وقتی چیزی را می‌خواهند، به سختی می‌توانند پاسخ نه را قبول کنند.
- به همین دلیل، سعی کنید به جای وضع قانون‌های مختلف، با آنها مذاکره کنید.
به عنوان مثال، اگر فرزند شما اصرار دارد که امشب قبل از خواب، دو تا کتاب داستان برایش بخوانید، می‌توانید با او حرف بزنید و روی این توافق کنید که می‌تواند یک کتاب داستان برای امشب و یکی دیگر برای فردا انتخاب کند.
4- برای حذف لجبازی، رفتارهای مثبت را تشویق و تقویت کنید
- حرف و رفتار شما به عنوان پدر یا مادر، ارزش زیادی برای فرزندتان دارد؛ به همین دلیل سعی کنید رفتارهایی را که می‌خواهید کودکتان بیشتر انجام دهد، به خوبی مشاهده و تقویت کنید.
- اگر از کلمه‌های «نه»، «نمیشه» یا «نکن» زیاد استفاده می‌کنید، احتمالاً بعد از مدتی فرزندتان توجه زیادی به حرف شما نمی‌کند و کار خودش را انجام می‌دهد؛ رفتاری که لجبازی به نظر می‌رسد.
- برای اینکه بتوانید این عادت رفتاری فرزندتان را تغییر دهید، بیشتر روی رفتارهای مثبت او تمرکز کنید. هر زمان که رفتار مثبتی انجام می‌دهد او را تشویق کلامی کنید.
- به عنوان مثال اگر کودک شما برای جمع کردن لباس‌هایش لجبازی می‌کند، وقتی که این کار را انجام می‌دهد از او تشکر کنید و بگویید که چقدر خوشحال هستید که لباس‌هایش را جمع کرده است.
آموزشهای مکمل مناسب برای کودکان لجباز
5- در اوقات فراغت کودکتان، آنها را با فعالیت های سرگرم‌کننده درگیر کنید
- یکی دیگر از ترفندهای مناسبی که به شکل شگفت‌انگیزی، تأثیر مثبت دارد این است که اجازه ندهید بچه‌های‌تان زمان بی‌کاری داشته باشند.
- به طور معمول، کودکی که هیچ فعالیتی برای انجام ندارد، احتمال بیشتری دارد که در موارد مختلف لجبازی کند. نکته کلیدی این است که اوقات فراغت فرزندتان را مدیریت کنید.
- معمولاً بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های چالش‌برانگیز، بچه‌های لجباز را جذب می‌کند. به بازی‌هایی فکر کنید که می‌تواند ذهن کودکان را فعال کند. همچنین از اسباب‌بازی‌هایی استفاده کنید که طبیعت کنجکاو کودک شما را درگیر خودش کند.
- برای مثال، می‌توانید از کودک چهار ساله‌تان که برای جمع کردن وسایل اتاقش لجبازی می‌کند، بخواهید که ببیند در پنج دقیقه، می‌تواند چند لگو را جمع کند و در جعبه‌اش بگذارد.
6- ارتباط موثر با کودکان کلید حل لجبازی است
- کودکان لجباز همیشه آماده رویارویی و مشاجره هستند. بنابراین، این فرصت را به آنها ندهید. به جای آن، به حرف‌های فرزندتان گوش بدهید و تلاش کنید ارتباطتان را به جای بحث و جدل، به یک گفت‌وگو تبدیل کنید.
- کودکان مصمم یا لجباز در بیشتر مواقع نسبت به نحوه رفتار شما بسیار حساس هستند و ارتباط برقرار نکردن، تنها رفتار آنها را بدتر و بدتر می‌کند.
- خیلی از والدین در برخورد با کودکان لجباز، تصمیم می‌گیرند که حرف‌شان را به طور دقیق به فرزندان خود دیکته کنند. اما این کار می‌تواند موجب شود کودکتان بیشتر دست به لجبازی بزند.
- با ارتباط برقرار کردن با فرزندتان به رشد او کمک کنید.
ارتباط یک فرآیند دو طرفه است. شما باید قدم اول را بردارید؛ وقتی نشان می‌دهید که آماده گوش دادن به حرف‌های او هستید، باعث می‌شود که کودکتان نیز به حرف‌های شما گوش بدهد. می‌توانید با چنین پرسش‌هایی شروع کنید: «چیزی نیاز داری؟» یا «چی اذیتت میکنه؟».
- به این شکل آنها ترغیب به صحبت در مورد موضوع مورد نظرتان می‌شوند. ارتباط لزوماً به این معنا نیست که شما همیشه باید به حرف آنها عمل کنید، اما اجازه هم ندهید که احساس کنند دارید مجبورشان می‌کنید.
7- برنامه‌های روزانه مشخص کنید
- پایبندی به برنامه‌های روزانه و همچنین برنامه‌های هفتگی می‌تواند به بهبود رفتار لجبازی و همچنین عملکرد فرزند شما در مدرسه کمک کند.
- لازم است زمان خوابی برای کودکتان در نظر بگیرید که بتواند استراحت کافی برای کودک شما را فراهم کند. کم‌خوابی و خستگی می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری از جمله لجبازی در کودکان سه تا دوازده ساله شود.
8- قوانین و پیامد را وضع کنید
کودکان لجباز برای رشد به قوانین و مقررات نیاز دارند. بنابراین، قوانین مشخصی تعیین کنید و انتظارات خود را در یک جلسه خانوادگی روشن کنید. از فرزندتان بخواهید که نظر خودش را در مورد پیامدهای انجام ندادن این انتظارات بگوید. همچنین به او اجازه دهید با خیال راحت در مورد موضوع‌هایی که در ذهنش دارد حرف بزند.
قاطعیت و ثبات داشتن در قوانین خانه خیلی مهم است، اما به معنای سخت‌گیری نیست. به همین دلیل لازم است که انعطاف‌پذیر هم باشید، مانند زمانی که در تعطیلات هستید یا در مواقعی که فرزندتان رفتاری دوست داشتنی انجام می‌دهد.
این کار به آنها نشان می‌دهد که پیروی از قوانین خانه می‌تواند اتفاقات خوبی به همراه بیاورد و هدف از این قوانین این نیست که برای آنها محدودیت به وجود بیاورد.
بهانه آوردن در کودکان لجباز
مقابله با لجبازی کودکان، کار آسانی نیست. اگر نتوانید سریع راه حلی پیدا کنید، هر چیز کوچکی می‌تواند تبدیل به یک چالش و جنگ روزانه شود.
تنبیه کودکان لجباز می‌تواند همه چیز را بدتر کند. در این بخش به چهار مشکل رفتاری رایج در کودکان لجباز می‌پردازیم و از راهکارهای کاربردی مناسب برای آن می‌گوییم.
- بهانه گیری و ایراد گرفتن به غذا
بیشتر کودکان در مورد غذا و وعده‌های غذایی دمدمی مزاج هستند و خیلی از آنها برای غذا خوردن، لجبازی می‌کنند.
در این شرایط، بهتر است که به شکل مستقیم به کودکتان دستور ندهید که غذا بخورد. به جای این کار می‌توانید هر بار، مقدار کمی از غذا را برای کودک خودتان بریزید و به او اجازه دهید انتخاب کند که از چه چیزی بیشتر می‌خواهد بخورد.
به عنوان مثال اگر غذا برنج و قورمه‌سبزی است، هر بار برای او مقدار کمی بریزید و اگر می‌خواهد لوبیاهای قرمه‌سبزی را نخورد، اجازه دهید همین کار را کند. سخت گرفتن در این شرایط فقط موجب می‌شود کودکتان بیشتر لجبازی کند.
همچنین می‌توانید سعی کنید با تهیه دستور‌العمل‌های خلاقانه با مواد سالم، غذا را جذاب‌تر کنید. همچنین، سعی کنید کودک خود را در کارهای مربوط به آماده شدن غذا مانند چیدن سفره درگیر کنید.
- بهانه گیری از انجام مشق شب
ببینید آیا فرزند شما در انجام کل تکالیف مدرسه‌اش یا با میزانی که باید بنویسد و یاد بگیرد، مشکل دارد؟ اگر اینطور به نظر می‌رسد، می‌توانید تکالیف را به بخش‌های کوتاه‌تری تقسیم کنید تا در هر مرحله بخشی از آن را انجام دهد.
استراحت‌های کوتاه در این بین بخش‌ها نیز کمک می‌کند حس بد برای نوشتن تکالیف از بین برود؛ در نتیجه انجام تکالیف در این حالت خیلی سریعتر از زمانی می‌شود که مجبور باشد کل تکالیف را یکباره انجام دهد.
گزینه دیگر، ترکیب تکالیف با فعالیت‌های گوناگون است. به عنوان مثال، یادگیری جدول ضرب را می‌توان در حالی انجام داد که شما در حال آبیاری گلدان‌ها هستید و کودکتان هم به شما کمک می‌کند.
- بهانه آوردن برای لباس
یکی از دلایل رایج اختلاف در هر باری که فرزند شما می‌خواهد لباس بپوشد این است که بیشتر لباس‌ها برای موقعیت یا آب و هوای بیرون مناسب نیست.
یکی از راه‌های کاهش این جر و بحث‌ها این است که هر دو هفته یکبار، کمد لباس‌های فرزندتان را مرتب کنید و لباس‌های نامناسب برای هوای بیرون را کنار بگذارید تا دلیل کمتری برای درگیری وجود داشته باشد.
هر زمان که می‌خواهید فرزندتان لباس بپوشد، دو یا سه لباس را از کمد در بیاورید و از او بخواهید که یکی را انتخاب کند. به این ترتیب آنها از تصمیم‌گیری خوشحال می‌شوند و دیگر نیازی هم به داد و بیداد نیست!
- بهانه های قبل از خواب
با نزدیک شدن به زمان خواب، کودک شما شروع به دویدن می‌کند. به همین دلیل آدرنالینش بالا می‌رود و به راحتی به خواب نمی‌رود.
برای جلوگیری از این کار می‌توانید حدود 30 دقیقه قبل از اینکه چراغ خاموش شود، موسیقی آرامش‌بخشی بگذارید و نور فضا را کم کنید. تلویزیون را خاموش کنید و از کودکتان بخواهید لباس خوابش را بپوشد.
در اینجا هم می‌توانید با دادن دو یا سه گزینه برای انتخاب لباس خواب و انتخاب بین پوشیدن آن به تنهایی یا کمک گرفتن از شما، از دعوا خودداری کنید.
درست پیش از اینکه آنها را به سمت اتاق خواب ببرید، چند دقیقه با کودک خود وقت بگذرانید و از او بپرسید که چیزی برای گفتن در مورد روز خودش دارد؟ یا فقط یک سوال ساده از او بپرسید که روزش خوب بوده یا بد؟
لجبازی در کودکان مسئله ناراحت کننده و بدی نیست. در واقع، دیده شده است کودکانی که دارای این ویژگی‌ها هستند، اغلب در تحصیلات و همچنین در زندگی کاری خود، موفق می‌شوند. لجبازی یکی از مراحل مهم در رشد کودکان است.
چرا که آنها کمتر مستعد تسلیم شدن در برابر فشار همسالان هستند؛ همچنین این ویژگی به کودکان کمک می‌کند از چیزهای اشتباهی که ممکن است دوستانشان درگیر آن باشند، دوری کنند.
با این حال برای اینکه بتوانید با لجبازی کودکتان در خانه مقابله کنید، مهم‌ترین کار این است که به آنها احساس کنترل داشتن بر شرایط را بدهید.
با استفاده از راهکارهای مختلفی که در این مقاله گفتیم می‌توانید به خوبی با لجبازی فرزندتان مواجه شوید. تمرین نظم و انضباط موثر و تلاش برای درک فرزندتان می‌تواند کمک زیادی کند که او در آینده به فردی مسئولیت‌پذیر و با اراده‌ای قوی، تبدیل شود.
سلاله اصل علوی پایدار
