علت لجبازی کودکان و اختلالهای روانی مرتبط با لجبازی

بچه لجباز ، لج و لجبازی و قشقرق و علت لجبازی کودکان

درمان لجبازی کودکان توسط خود والدین

دلیل لجبازی بچه ها یکی از دغدغه های مهم پدر و مادرها است. لجبازی کودکان یک رفتار منفی است که به شکل:

  • یکدندگی مستمر
  • مقاومت در برابر دستورالعمل ها
  • عدم رعایت آن ها تظاهر پیدا می کند.

هدف از لجبازی در کودکان ، آزار دادن والدین نیست بلکه تنها به این معنی است که بچه لجباز می خواهد توسط به چیزی که برایش لذت بخش است، برسند. اما معمولا والدین از این رفتارهای فرزندان برداشت بدی می کنند و اینطور می پندارند که بچه ها علیه آنها جنگ آغاز کرده‌اند.

رفتار پدر و مادر مهمترین علت لجبازی کودکان

اکثر والدین در چنین موقعیت هایی مدیریت صحیحی بر اوضاع ندارند و نمی توانند مقابله موثر با فرزندشان داشته باشند. از همه بدتر اینکه عصبانی می شوند و از کوره به در می روند. در این حالت فرزند نیز واکنش شدیدتری نشان میدهد و آتش لجبازی خود را داغ تر می کند. به اصطلاح “جوابِ های را با هوی می دهند”.

مساله ای که باید دانست، این است که اگر لجبازی بچه ها به درستی مدیریت نشود، بعدها این رفتار تبدیل به اختلال نافرمانی و در حالت بدتر اختلال سلوک و ضد اجتماعی خواهد شد. در ادامه می خواهیم اختلال های روانشناختی ای که در نتیجه سوء مدیریت لجبازی کودکان ایجاد می شود، را توضیج بدهیم.

  • اختلال نافرمانی مقابله ای (Oppositional Defiant Disorder) : اختلال نافرمانی به چه معنی است؟ یعنی فرزند شما به قصد اذیت کردن شما و برانگیختن خشم شما، با شما لجبازی میکند، به حرفتان گوش نمی دهد و گویی می خواهد با شما بجنگد..
  • اختلال سلوک (Conduct Disorder) : وقتی کودک و یا نوجوانی مبتلا به اختلال سلوک است، در صدد ایجاد یک فریاند آسیب زننده به دیگران است. فرایندی که در آن حقوق افراد و حیوانات را زیر پا می گذارند و عامدانه دیگران را مورد آزار قرا میدهند.تفاوت اختلال سلوک با نافرمانی مقابله ای در این است که در اختلال سلوک اذیت کردن دیگران صرفا به خاطر حرف گوش ندادن به شما نیست! چه شما با آنها مقابله کنید و چه نه، آنها رفتارهای مخربی در برابر دیگران خواهند داشت. رفتارهایی مثل دزدی، دروغگویی های مکرر، آزار حیوانات، خشم های انفجاری و …مداخلات روانشناختی و دارویی زیادی نظیر برنامه های آموزشی گروهی، رفتاردرمانی تعاملی و .. برای مدیریت این اختلال وجود دارد. ولی از آنجا که این اختلال شدیدا به فرد و اطرافیانش آسیب وارد می کند، بهترین راهکار برای آن، پیشگیری از آن است. راهکارهای پیشگیری از آن نیز، مدیریت صحیح لجبازی در کودکی است (برای مشاهده رهکارهای علمی مدیریت لجبازی کلیک نمایید).
  • اختلال شخصیت ضد اجتماعی (Anti-Social Personality Disorder) : اگر اختلال سلوک در کودکی و نوجوانی به خوبی درمان نشود، در بزرگسالی تبدیل به اختلال شخصیت ضداجتماعی خواهد شد.
    • به سیر لجبازی تا رسیدن به این اختلال توجه کنید: فرزند شما وقتی با شما لجبازی می کند، قصد اذیت کردن شما را ندارد ولی در اثر واکنش نادرستان، او کم کم به قصد آزار دادن شما با شما لجبازی میکند و از شما نافرمانی میکند، اگر با نافرمانی های او نیز به درستی برخورد نکنید او به مرور دچار اختلال سلوک می شود و هر زمان که فرصت داشته باشد، شما و اطرافیانش را آزار خواهد داد.

در مرحله بعد که اختلال سلوک نیز به درستی درمان نشود، او دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی خواهد شد که مشخصه اش برنامه ریزی برای فریب و آزار دادن شما و دیگران و همچنین سوء استفاده از اطرافیانش است. او دیگر مثل گذشته که دچار اختلال سلوک بود منتظر فرصت نیست که هر وقت شد، آزاری به کسی برساند. آزار رساندن بخشی از زندگی اش شده است و برای آن مدت ها برنامه ریزی میکند! از مشخصه های رفتاری این اختلال میتوان به تمام کارهای غیر قانونی اشاره کرد.

 

با لجبازی کودکم چکار کنم؟‌

درک سیستم ذهنی کودک در زمان لجبازی

از مهمترین فاکتورهای پیشگیری از لجبازی کودکان، پیش از یادگیری راهکارها علمی مدیریت لجبازی درک سیستم ذهنی کودک است.

اگر بدانیم سیستم ذهنی کودکان چگونه کار میکند خیلی جاها با آنها درگیر نمی شویم. به عنوان مثال یکی از جاهایی که والدین در آن به شدت دچار چالش هستند این است که احساس میکنند بچه تا 3 سالگی می فهمد و میتواند ما را فریب دهد.

  • درست است که بچه ها میتوانند والدینشان را فریب دهند تا خواسته خود برسند؛ مثلا به مادرش بگوید که خیلی دوستت دارم و بعد از شما بخواهد که به او اجازه دهید کنار غذایش نوشابه بنوشد! شما فکر میکنید که او عامدانه شما را به اصطلاح گول زده است و فرایند این کار را بلد است. با این که این طور نیست. او فقط آموخته یک سری جملات و کلمات را وقتی کنار هم بگذارد می تواند از شما چیزی را بخواهد که از آن لذت می برد. او مفهوم این کارش را تشخیص نمی دهد و تقریبا تا 3 سالگی همینطور است.
  • نباید چند گزینه انتخاب در مقابل کودکان زیر سه سال قرار دهیم. آنها قدرت تشخیص و درک آنچه که می خواهند را ندارند. در واقع نمی دانند که دقیقا چه می خواهند. خواستنشان لحظه ای است و این اقتضای سن آنها است.

مثلا اگر از او بپرسید برای ناهار کتلت بگذارم یا ماکارونی و او بگوید ماکارونی. احتمال دارد پس از آماده شدن غذا، او لب به غذا نزند. هر چه شما بگویید خودت گفتی ماکارونی بگذار نیز آن را نمی خورد. در نتیجه شما این رفتار او را به اشتباه لجبازی تلقی می کنید و در مقابل این رفتارش ممکن است از کوره به در بروید.

  • کودک زیر 3 سال هنوز توانایی بیان احساس خود را به صورت کامل ندارد و در قالب رفتارهایی جسمی آن را نشان میدهد. مثلا پدر از در خانه وارد می شود و خیلی بی مقدمه و سریع فرزندش را در آغوش می گیرد و فشارش می دهد. در این حالت ممکن است کودکتان دردش بگیرد و شروع کند شما را زدن. آنگاه ممکن است شما با خود فکر کنید که چرا فرزندتان احترام شما را نگه نداشته و یا چرا دست بزن دارد! با اینکه او اصلا قصد زدن شما را ندارد و فقط از آن عمل برای نشان دادن احساسش استفاده می کند. در واقع کودکان در این سن از طریق این رفتارها، خشمشان و ناراحتیشان را ابراز می کنند. دایره لغاتشان ضعیف است و نمی دانند چگونه باید احساساتشان را در موقعیت های مختلف بیان کنند.
  • جالب است بدانید بچه ها از سن 26 ماهگی به بعد قانون “تفرقه بینداز و حکومت کن” را می آموزند. مثلا میخواهد در پذیرایی به ظرفی شکستنی دست بزند و شما دستش را میگیرید که نتواند آن را بیاندازد. او هم بنا بر اقتضای سنش شروع به گریه می کند. در این میان، وقتی کسی از دور شما را ببیند، به شما میگوید که چه کار کردی با بچه که در حال گریه است. سپس بچه از این موقعیت یاد میگیرد که می تواند با گریه و پناه بردن به شخص دیگر، به خواسته اش برسد.
  • او مفهوم کارش را نمی داند و فقط می داند با این کار می تواند به خواسته اش برسد. او عامدانه با شما لجبازی نمی کند و برای جلب توجه والد دیگر گریه و داد و بیداد راه می اندازد. این کار او گاهی موجب دعوا راه انداختن میان پدر و مادر می شود و لذا لازم است آنها از این فرایند آگاه باشند.
  • علاوه بر این، کودک در این سن یاد میگیرد با شکایت از یک والد پیش والد دیگر، به خواسته اش برسد. به طور مثال چیزی را می خواهد که مادرش به او می گوید خطرناک است، سپس پیش پدرش با گریه می رود و پدرش یک چشمکی به مادرش می زند و می گوید من از مادرت اجازه می گیرم که آن را به تو بدهد. این کار به شدت اشتباه است و فرزندتان را قانون شکن بار می آورد.

لجبازی را چگونه درمان کنیم

در این مقاله سعی کردیم درباره لجبازی و ابعادی از آن صحبت کنیم تا درک والدین از این پدیده طبیعی اما حساس، بالاتر رود. حساس از این جهت که اگر در همین سنین کودکی به درستی این مساله مدیریت نشود، علاوه بر اختلالاتی که پیش تر توضیح داده شد، فرد در آینده دچار مشکلاتی در شغل، زندگی زناشویی، روابط عاطفی و اختلال های اعتیادی خواهد شد. بنابراین توجه و یادگیری راهکارهای مدیریت صحیح لجبازی، از جمله ضروریات تربیت فرزند است.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

بر روی ستاره‌ها کلیک کنید تا میزان رضایت‌مندی‌تان ثبت شود.

میزان رضایت‌مندی 3.7 / 5. شمارش آرا 7

هیچ نظری ثبت نشده است! شما اولین نفر باشید ...

4 1 پیام
امتیاز مطلب
0 پیام ها
بازخورد درون خطی
نمایش همه پیام ها
0
لطفا دیدگاه خود را بیان کنیدx