خلاصه درسنامه ارائه شده :
در مواقعی که کودک دچار ناکامی میشود و توانایی بروز آن را ندارد حدومرزی را می‌شکند. در این مواقع شما به عنوان والد احساس می‌کنید کودک لجباز عمدا این کار را کرده است، البته بعضی کودکان این مکانیسم را دارند که حساسیت والد را پیدا کرده و با جابه‌جایی احساس خشم خود، حدومرزی را زیر پا میگذارند تا ناکامی خود را جبران کنند.
اصول قرارداد سازی در کودک لجباز
اولین قدم برای ایجاد حدومرز یادداشت سازی است. این کار حد فاصل ۳الی۹ سالگی بسیار کمک کننده است (در کودکان ۹+ سال، به شرطی که متن رابطه والد و فرزند مثبت باشد؛ این تکنیک کمک کننده است).
نحوه اجرای تکنیک یادداشت سازی برای کودک لجباز
- نوشتن بهترین شیوه برقراری ارتباط با کودک لجباز است.
- نوشتن در سن ۳ الی۹ سالگی کودک را مجاب به همکاری میکند. چون قراری که با او گذاشته اید را به او یادآوری میکند، به شکلی که فشار روانی ندارد و تحت تاثیر منفی قرار نمیگیرد. زمانی می‌توانید از این تکنیک استفاده کنید که حدومرز را قبلا تعیین کرده باشید.
- وقتی یادداشت گذاری انجام می‌دهید، یک فاصله معنادار مطلوب بین خود و فرزندتان رقم میزنید تا او بتواند بدون ایجاد تشنج کلامی (دادوبیداد)، متوجه خواسته های شما شود.
* یادداشت گذاری یک یادآوری بدون آسیب برای برخورد با کودک لجباز است.
روش های تعیین محدودیت برای کودک لجباز
اگر این تکنیک موثر واقع نشد از تکنیک قرارداد نویسی استفاده کنید.
- تکنیک قرارداد نویسی با کودک لجباز :
- زمانی از این تکنیک استفاده کنید که کودک لجباز به حدومرزهایی که یادداشت سازی کرده‌اید بی‌اعتنایی کند یا بارها آن حدومرز را بشکند.
- اولین نکته قرارداد نویسی، تعداد قراردادها است. برای کودکان لجباز ۳ الی۷ سال یک قرارداد؛ بچه‌های ۷ الی۱۲ سال تا دو الی پنج قرارداد می‌توانید داشته باشید.
- کاری را قراردادنویسی کنید که جزو اولویت‌های اصلی شما است؛ یعنی کاری که در صورت عدم پایبندی آسیب جدی برای فرزند دارد.
- خیلی مهم است که بازه زمانی که در ذهن فرزندتان برای قراردادنویسی کدنویسی می‌کنید، لحظه به لحظه نباشد.
اگر برای کاری که هر لحظه امکان دارد اتفاق بیفتد، قراردادسازی کنید، کودک به نمایش گرایش پیدا میکند. سطح هشیاری فرزند کاهش می‌یابد و همه حواسش به نمایش بازی کردن متمرکز میشود.
* کاری که برای قراردادنویسی انتخاب می‌کنید باید در عین حال که مهم است، از سبک به سنگین اجرا شود. دلیل آن این است که کودک از نظر شخصیتی عادت میکند به قرارداد پایبند باشد.
فوت کوزه گری تربیتی: در کاری قراردادنویسی کنید که فی البداهه نیست، یعنی به صورت معنادار تکرار میشود، مثل درس خواندن.
- تکنیک قرارداد رفتاری:
قرارداد رفتاری، توافق کتبی است که دقیقا مشخص میکند چه کاری چه تبعاتی دارد. اصل زیربنای این تکنیک بر اساس تقویت است. اما برای نتیجه‌گیری بهتر می‌توانید از جریمه کردن هم استفاده کنید. متوقف کردن دریافت تقویت، جریمه محسوب میشود. از جریمه برای انجام دادن یک کار منفی یا انجام ندادن یک کار مثبت استفاده کنید.
نحوه اجرا تکنیک قرارداد رفتاری
- جدولی طراحی کنید و کارهایی را که باید انجام شود، در سمت راست بنویسید.
- در سمت چپ امتیازها و تقویت کننده‌ها را درج کنید (دقیقا تعیین کنید که چه اتفاقی قرار است بیفتد؟). بیان جزئیات یک کار، فرزند را به شدت به آن کار پایبند میکند و منجر به اصلاح رفتار کودک لجباز میشود.
- دقت کنید رفتار را باید دقیق بیان کنید و امتیازها باید مورد توافق کودک باشد.
- تقویتی (جایزه‌ای) که در نظر می‌گیرید باید متناسب با آن کار باشد.
- قرارداد باید جایی نصب شود که مورد توجه کودک قرار بگیرد.
- مرحله بعد این است که تمام وسایل و ملزومات مورد نیاز کار و وسایل امتیازدهی را باید از قبل برای کودک مهیا کنید. تهیه لوازم قراردادنویسی مورد نیاز؛ کودک را در جو پایبندی به آنچه بین خود و فرزند ایجاد کردید قرار میدهد.
* در سیستم قرارداد نویسی تعویق در تشویق نداریم، چرا که به شدت کودک را لجباز میکند.
* از این روش برای کارهای منفی استفاده نکنید، زیرا نتیجه بخش نیست.
