خلاصه درسنامه ارائه شده :
یکی از شدیدترین حالتهای لجبازی که انرژی زیادی از والدین می گیرد، قفل شدگی کودک است. والدین برای مقابله با قفل شدگی و کنترل لجبازی لازم است اقدامات زیر را به ترتیب پیاده سازی کنند.
نحوه مقابله با قفل شدگی کودک لجباز
- اولین قدم والدین در کنترل لجبازی و مقابله با قفل شدگی، حفظ آرامش است.
- والدین باید بدانند که کودک از رسیدن به خواسته اش ناتوان است.
- بی اعتنایی به کار یا رفتاری که فرزند در حال انجام آن است.
- بعد از آن نوبت به آماده سازی شرایط برای بیان قانون به صورت صریح، محکم و با گام بالا می‌رسد.
- اگر کودک به انجام دادن کار خود ادامه دهد، محیط را دستکاری کنید (حذف یا جابه‌جایی انجام دهید).
- اگر در محیط اشخاصی هستند که آسیب ایجاد میکنند، دستور کلی بدهید.
- اگر کودک شما تک فرزند است و یک کار آسیب‌زا انجام میدهد، خودتان وارد عمل شوید.
نکته: هرچقدر تعداد انجام دادن کار خطرناک بیشتر است، باید بیان قانون والد، جدی‌تر باشد. قفل شدن کودک دو حالت دارد:
- کودک می‌پذیرد.
- کودک نمی پذیرد؛ در این صورت محرومیت سازی انجام شود.
اصول مقابله با قفل شدگی
اکثر قفل شدگی های کودکان در دسته کارهایی است که به صلاح کودک نیست و کمتر پیش می آید کودکی بر کار غیر آسیب زا قفل شدگی داشته باشد. به عنوان مثال اکثر کودکان در مواردی مثل بیش از حد تلویزیون نگاه کردن، بیدار ماندن، بیشتر در پارک ماندن و… قفل شدگی دارند.
- خیلی از بچه‌ها حدفاصل سنین ۴ونیم الی۵ سال به بعد این نشانه‌ها را از خود بروز می‌دهند.
- تشخیص این نشانه ها به عنوان قفل شدگی، بسیار اهمیت دارد.
- برای حل این موقعیت از مدیریت قفل شدگی نوع ۳ استفاده کنید:
* نادیده گرفتن و آماده سازی، دو مرحله اول مقابله با قفل شدگی و انواع آن است.
- تا میتوانید از بیان احساس و علایق کودک برای انجام دادن آن کار صحبت کنید. بیان احساس و علایق به بچه میفهماند که «دلیل اصرارهای تو را میفهمم» (بیشتر کودکان در نوع ۳ قفل شدگی بر این باور هستند که پدر و مادر دلیل اصرارهای آن ها را نمیفهمند).
- بعد از بیان احساس و علایق کودک برای انجام کار، نه قاطع بگویید. در «نه قاطع» دلیل، برهان، فلسفه را از قبل برای کودک توضیح داده اید.
**: اگر در موقعیتی بودید که برای اولین بار اتفاق می افتد و تکرار شونده نیست، از تکنیک نجوا سازی استفاده کنید.
- آرام در گوش فرزند خود بگویید بعدا راجع به این موضوع گفتگو میکنیم
- و پیشنهاد دیگری بدهید که به اندازه کاری که تمایل به انجام دادنش را دارد؛ جذاب باشد.
تاثیر رعایت اصول مقابله با قفل شدگی
با انجام این مراحل برای مقابله با قفل شدگی، نزدیک به 52 الی60 درصد بچه ها از مواضع خود عقب نشینی میکنند، ممکن است کمی بدحالی و ناکامی را تجربه کنند اما قبول میکنند.
- توجه کنید که در موقعیت بدحالی و ناکامی، به دنبال تغییر هیجان کودک از منفی به مثبت نباشید.
- زیرا اگر فرزند شما توانایی ترمیم بد حالی های خودش را نداشته باشد؛ عموم زحمتهای شما برای از بین بردن بدحالی هایش نتیجه معکوس میدهد.
- این یعنی تاب آوری، یعنی ناکامی حالش را بد نکند، اگر ناکام شد در بدحالی نماند، اگر در بدحالی ماند، در دل بدحالی تصمیم گیری نکند.
- اگر با انجام دادن این مراحل، باز هم کودک از مواضع خود عقب نشینی نکرد، باید حواسش را پرت کنید.
- برای انجام حواس پرتی همیشه چند پیشنهاد جذاب داشته باشید.
- برای بازه سنی 5تا7 ساله از داستان پردازی و نقش بازی کردن استفاده کنید.
- برای یک کودک ۱۰ ساله به طور مستقیم بیان کنید «پسرم/دخترم بیا راجع به این موضوع بحث نکنیم، لطفا حرف من رو بپذیر.»
در مقابله با قفل شدگی؛ حواس پرت کردن برای بچه های 9تا10 سال بحث کفایت مذاکرات است، که دو حالت دارد:
- کودک قبول کرده و از مواضع خود عقب نشینی میکند. معمولا ۲۰درصد از کودکان با متوقف کردن گفتگو از مواضع خود عقب نشینی میکنند.
- قبول نمی کند و از مواضع خود عقب نشینی نمی کند. در این صورت در انتقال او به محیط دیگر تلاش کنید، یا در صورت تمایل فرزندتان، او را در آغوش بگیرید.
- اگر بزرگتر است کمی محکم دستش را بگیرید و از او خواهش کنید که با شما همراه شود.
- تغییر محیط در مدیریت و مقابله با قفل شدگی که به صلاح کودک نیست، بسیار کمک کننده است. میتوانید نشانه های خواسته اش را از محیط حذف کنید.
- در محیط جدید اگر قفل شدگی افت کرد پیشنهاد همکارانه ای بدهید. همکاری سازی انتقال این مفهوم به کودک است که من نسبت به تو احساس منفی ندارم.
اگر بعد از انجام این مراحل کودک شما بازهم به انجام کار ادامه داد و کار آسیب زا است، فرآیند مدیریت قفل شدگی ۲ را اجرا کنید، اما اگر آسیبی وجود ندارد، هیچ کاری به او نداشته باشید.
عدم رسیدگی به لجبازی می‌تواند نتایج غیر قابل جبرانی داشته باشد. برای مثال کودک را به مشکلات جدی‌تری مانند اختلالات سلوک دچار کند.
