خلاصه درسنامه ارائه شده:
یکی از رایج ترین واکنش های والدین در مقابل بدرفتاری کودک، محروم کردن فرزند است که می تواند به شکل ها و در موضوعات مختلفی انجام شود. محروم سازی به معنای محروم کردن کودک از چیزی و یا انجام کاری است. این تکنیک با هدف بهنجار کردن رفتار فرزند انجام میشود و یکی از مهمترین ابزارهای تربیتی است.
در ادامه اصول صحیح اجرای تکنیک محروم کردن کودک آموزش داده میشود:
محروم کردن کودک به چه معنا است ؟
محروم سازی شکل پررنگتر بی اعتنایی است. اگر چند بار بی اعتنایی را انجام نداده باشید؛ نمیتوانید محروم سازی را اجرا کنید. اجرای این تکنیک منجر میشود کودک به این نتیجه برسد که والدین در حال انتقال این پیام هستند:
«باید از اشتباهی که در آن هستی، کمی دور باشی و به کارهای منفی ات فکر کنی؛ تا کارهایت استاندارد شود.»
نحوه محروم کردن کودک از چیزی
انجام دادن محروم سازی به صورت غلط منجر به چندین برابر شدن لجبازی میشود. یعنی والدین با اینکار فرصتی به کودک میدهند تا بتواند در تنهایی، دور از کنترل و نظارت والد؛ سیستمهای مقاومتی و مقابله خود را تقویت کند. بنابراین برای تقویت نشدن سیستم مقاومتی لازم است نکاتی را رعایت کنیم که عبارتند از:
- رفتارهای تنبیهی براساس اصول علمی باشند. در غیر این صورت، نه تنها رفتار درست را یاد نمیگیرد، بلکه به رفتار غلط ادامه میدهد. گاهی حتی رفتارهای آزاردهنده کودک بیشتر میشود و بدتر از همه اینکه به رفتار منفی افتخار میکند.
- محروم سازی را باید در کارهایی انجام دهید که احتمال آسیب ( به خودش/ به کسی / چیزی) وجود دارد.
- اگر محروم سازی را انجام نمیدهید، سراغ جبران، جریمه و تنبیه نروید.
- حفظ ترتیب و اصول مراحل انجام تکنیک محروم کردن، بسیار مهم است.
یکی از ترسهای والدین، ترس از پررو شدن کودک است. یکی از دلایل لجبازی فرزند، مدل رفتارهای تنبیهی اشتباه والدین مانند محروم کردن، جریمه کردن، جبران اضافی ، تنبیه و … است. امکان دارد این رفتارهای غلط به قدری زیاد باشد که فرزند شما در سن ۹ سالگی به این مرحله برسد.
اثرات محروم کردن کودک
محروم سازی نسبت به تنبیه، عوارض بسیار کمتری دارد و درعین حال که رفتار منفی کودک را کنترل میکند و یک سیستم بازدارنده است، نسبت به تنبیه کودک فشار بسیار کمتری دارد.
تمرین: برای اثرگذاری بیشتر و ایجاد تغییر، نمونه اشتباهات رفتاری خود را پیدا و ثبت کنید.
