کودکان شاد چگونه تربیت میشوند ؟

باور کنید یا نه، خوشحالی کودکان همیشه هدف والدین نبوده است. اگر کمی به عقب برگردید، به روز هایی که نظر همه این بود “بچه ها باید دیده شوند و شنیده نشوند” بیشتر والدین فقط می خواستند بچه شان آنقدر زنده بماند که کار کند و از نظر اقتصادی کمک باشد.

برای والدین در قرن بیست و یک، اهداف بسیار فراتر از اینها هستند. از نظر بسیاری از والدین، پروش فرزندان شاداب و خوشحال هدفی مقدس در دستیابی به موفقیت تربیتی است.

اما در واقع  خوشحالی پایدار بسیار پیچیده است. اما خبر خوب این که با اجرایی برخی راهکارها می توان شانس خوشحال بودن فرزندتان را به طرز چشمگیری افزایش دهید.

دکتر باب موری، نویسنده کتاب “تربیت کودک خوش بین” می گوید:

این تحقیق به وضوح نشان می دهد که کودکان خوشحال و خوش بین، فارغ از ترکیب ژنتیکی، محصول خانواده ای شاداب و خوش بین هستند.

پرورش کودکان شاد

برای داشتن کودکان شاد نیاز است به کودکان خود کمک کنید تا بتوانند درک کنند که چه احساساتی دارند و یا دقیقا چه میخواهند. در این صورت کودکان از سردرگمی در می آیند و به سادگی زندگی شادی را در پیش میگیرند.

به کودک خود کمک کنید تا احساسات خود را شناسایی و درک کند.

• کودکان تمایل دارند که والدینشان در صحبت کردن در مورد احساسات خود به آنها کمک کند. اگر کودک شما احساس خوشحالی، ناراحتی، آشفتگی یا هیجان کند، با او در این باره صحبت کنید و تجربه خود را در مواجه با آن احساسات به آنها بگویید.

• همچنین شناسایی احساسات منفی مانند ناکامی و سرخوردگی بسیار مهم است. برای نمونه، اگر فرزند شما به دلیل مخالفت شما برای بیرون رفتن با دوستانش گریه می کند ، می توایند بگویید:«من می دانم که ناراحت هستی. آیا از اینکه به تو نه گفتم، اذیت؟»
• با استفاده از نشانه های بصری به کودکان خود احساساتی را بیاموزید که به راحتی بتوانند به آن ها دسترسی پیدا کنند. همچنین می توانید از پوستر یا فلش کارت استفاده کنید تا وقتی که کودکتان در گفتن احساسات خود با مشکل روبرو میشود به آن ها مراجعه کند.

وقت گذرانی با همسالان یک راهکار ساده برای شاد بودن کودک

• ارتباطات اجتماعی برای کودکان بسیار مهم است، بنابراین حتما به آنها وقت کافی برای دیدار با دوستانشان بدهید.
• برای کودکان کوچکتر قرارهای بازی ترتیب دهید و به بچه های بزرگتر اجازه دهید وقت خود را با دوستانشان بعد از مدرسه و با فعالیت های فوق برنامه بگذرانند.
• سعی کنید به آنها کمک کنید تا حداقل 2 ساعت در هفته را به وقت گذراندن با دوستان خود اختصاص دهند.
• با والدین سایر خردسالان هماهنگ کنید تا روزهایی برای بازی هفتگی یا ماهانه با خردسالانشان ترتیب دهید.
• برای کودکان بزرگتر، می توانید دوستان آنها را بعد از مدرسه برای یک جلسه مطالعه یا حتی خواب در شب دعوت کنید. به علاوه می توانید متوجه شوید که دوستی آنها چگونه پیش می رود.

برنامه مفرح برای کودکان تدارک ببینید و او را در ارتباط اجتماعی تشویق کنید

• کودک خود را در انجام فعالیت های فوق برنامه مفرح تشویق کنید.
• او را در گروه های اجتماعی مختلف شرکت دهید.
• صحبت در مورد آنچه باعث می شود شما احساس خوشحالی و قدردان بودن کنید راهی عالی برای خوشحال بودن در زندگی روزمره و تبدیل تجارب منفی به مثبت است.
• در زمان غذا یا قبل از خواب، با کودک خود درباره یک اتفاق در روز که باعث شده او احساس شادابی کند صحبت کنید.
•  ما فراموش می کنیم که خوشحالی به دلیل بدست آوردن چیزی که نداریم نیست، بلکه قدردانی از داشته هایمان است.

• با بزرگتر شدن کودک خود، می توانید آنها را تشویق کنید که دفترچه سپاسگزاری داشته باشند یا مکالمات روزانه خود را درباره اتفاقات خوشحال کننده ادامه دهید. این امر باعث افزایش اهمیت خوش بینی در بزرگسالی می شود.
• به کودک خود کمک کنید تا در کارهای روزمره به دنبال شادی باشد.

مطالعات نشان می دهد افرادی که متوجه معجزات کوچک زندگی روزمره می شوند و اجازه می دهند تحت تاثیر آنها قرار بگیرند، خوشحال تر هستند. زندگی روزمره لبریز از اتفاقات شادمانه است.

تشویق کودک به کارهای روزمره و افزایش مسئولیت پذیری

• برای کودکتان برنامه روزانه ایجاد کنید و او را به عادت های سالم تشویق کنید. مفید بودن یکی از احساساتی است که شادی را تقویت میکند.
• به کودک خود اهمیت بهداشت فردی و کارهای روزمره مانند رعایت وقت منظم برای خوابیدن، حداقل 30 دقیقه ورزش در روز و گذراندن وقت در محیط بیرون از خانه، را بیاموزید.
• سعی کنید برای هر روز خودتان یک برنامه منظم داشته باشید تا فرزندانتان فواید این عادت ها ببینند.
• برای کودکان کوچکتر، این امر می تواند مسواک زدن، لباس پوشیدن و انجام کارهای کوچک در خانه باشد.
• برای کودکان بزرگتر، می توانید آنها را به پیاده روی با خود دعوت کنید، یا قبل از خواب برایشان کتاب بخوانید.
• مسئولیت های بیشتری به آنها بسپارید.
•  با بزرگ تر شدن کودکتان می توانید با دادن کارهای خانگی به او احساس مهم بودن در خانواده را بدهید. اینکه آنها هم در امور خانه به اندازه ی خودشان سهمی دارند، حس شادابی در آنها ایجاد می کند.

وقتی آنها بدانند که شما برایشان اهمیت قائل هستید، ممکن است از کمک کردن ،بیشتر خوشحال شوند.

• برای بچه های 9 سال به بالا، 2 یا 3 کار خانگی روزانه مانند ظرف شستن، به آنها دهید.
  
• اگر بیش از 1 فرزند دارید، هر هفته کارهای آنها را جابجا کنید تا خسته نشوند. در این صورت، تهیه یک جدول کاری برای به یاد ماندن مسئولیت ها میتواند مفید باشد.
• آن  ها را مشغول بازی ها و اسباب بازی ها کنید.

در گذشته اکثر بچه ها آگاهانه بازی می کردند و هنگام بازی کاملا لذت میبردند. اما کودکان امروزی وقت کمتری را به بازی در خانه و بیرون از خانه میگذرانند.

• گفته می شود، طی دو دهه گذشته، کودکان به طور میانگین هشت ساعت در هفته کمتر مشغول بازی های بدون ساختار و خود ساخته هستند. نباید فراموش کنیم که بازی کردن برای کمک به رشد و یادگیری کودکان ضروری است.

محققان بر این باورند که این افت چشمگیر در زمان بازی بدون ساختار تا حدی باعث کند شدن رشد شناختی و عاطفی بچه ها می شود.

• همین طور بازی بدون ساختار باعث رشد فکری، جسمی، عاطفی و اجتماعی کودک می شود.
• بازی بدون ساختار به کودکان کمک می کند تا یاد بگیرند چگونه در گروه ها فعالیت کنند، احساسات و رفتار های خود را به اشتراک بگذارند و یا در مورد آنها بحث کنند.  
• در اینجا هیچ دستورالعمل سختگیرانه ای لازم نیست، فقط زمان بیشتری را برای بچه های خود اختصاص دهید تا بیرون بروند و بازی کنند.
• محیط پیرامون شادابی را برای کودک فراهم کنید.
• باور کنید یا نه، همه ما بسیار تحت تاثیر محیط خود هستیم، اغلب بیشتر از آنچه که تصور می کنیم. به همین علت فراهم کردن محیطی شاد می تواند باعث شادابی و خوشحالی در کودک بشود.

تشویق کردن کودکان در سنین مناسب مهمترین تکنیک شاداب سازی

• کودک خود را به یادگیری مهارت های جدید تشویق کنید.
•  کودکان در هر سنی هر روز با چالش های جدیدی روبرو می شوند و کودکان بزرگتر ممکن است بخواهند فعالیت جدیدی را که قبلاً هرگز انجام نداده اند امتحان کنند.
• . در صورت انجام این کار آنها را با کلمات مثبت ، حمایت و تشویق کنید. به آنها فرصت دهید تا ابتدا با موانع مقابله کنند ، و در صورت نیاز به آنها کمک کنید.
• به آنها بگویید که وقتی چیز جدیدی را امتحان می کنند ، ممکن است در این کار مهارت نداشته باشند و اشکالی ندارد. از آنها نه صرفا بخاطر دستاوردشان بلکه بخاطر تلاش هایشان ستایش کنید.
• وقتی در کاری موفق نشدند ، به آنها یادآوری کنید که همیشه می توانند دوباره امتحان کنند و فرصت این را دارند که آن را به بهترین نحو انجام دهند.

• ممکن است آنها به طور کامل و درست نتوانند کار را انجام بدهند و شما باید تا زمان یادگیری کامل همراه کودک خود باشید.

برای شاد بودن کودکتان الگو باشید.

• کودکان شما در طول زندگی خود همواره از شما راهنمایی می گیرد. به آنها نشان دهید که شادابی قسمت مهمی از زندگی شماست و به آنها بگویید چگونه خود را خوشحال می کنید.
• برای اطمینان از اینکه در زندگی خود احساس رضایت و شادی می کنید ، هر هفته وقت خود را صرف انجام کارهایی کنید که از آنها لذت می برید. خواه مطالعه ، حمام آرامش بخش یا ورزش. حداقل نیم ساعت در هر هفته را برای مراقبت از خود اختصاص دهید. می توانید این برنامه را هر هفته در یک زمان مشخص تنظیم کنید.
• وقتی اوضاع مطابق میلتان پیش نمی رود، نگرش مثبتی داشته باشید.
•  والدین در بعضی لحظات می توانند بسیار خشمگین یا شکست خورده به نظر بیایند. وقتی احساس ناراحتی می کنید ، نفس عمیق بکشید و سعی کنید از منظر دیگری به مشکل نگاه کنید.
• درباره مسئله پیش آمده گفتگوی مثبتی داشته باشید و به راه حلی برسید که برای همه مفید باشد.
• سعی کنید از داد زدن یا درگیری فیزیکی با کودک یا همسرتان خودداری کنید. این رفتار منفی را کودک شما الگوبرداری می کند و یاد می گیرد که او نیز باید به همان شیوه با مشکلات خود برخورد کند.

در هنگام شکست خوردن، کودک را درک کنید.

کودکان بی عیب نیستند و همانطور که رشد می کنند و یاد می گیرند ممکن است اشتباهاتی بکنند و یا بخواهند محدودیت ها را امتحان کنند.

• اگر کودک شما در کاری که تلاش کرده است موفق نبود یا قانونی را نقض کرد به او یادآوری کنید که همه چیز خوب خواهد شد و شکست ها و اشتباهات بخشی از زندگی هستند.

نکته پایانی درباره شاداب کردن کودکان

آموزش هوش هیجانی به کودک میتواند در شاداب سازی بلند مدت او نقش مهمی را ایفا کند.

تاب آوری احساسی یا هوش هیجانی (EQ) به این معنی است که کودک شما می تواند احساسات خود را به روشی سالم مدیریت کند.

روانشناسان بر این باورند که هوش هیجانی بر کیفیت زندگی و موفقیت آینده کودک حتی بیش از ضریب هوشی اثر گذار است. هوش هیجانی یک مهارت است نه یک ویژگی ذاتی.

وقتی از همه احساسات دشوار کودکمان استقبال می کنیم و با همدلی فضایی صمیمانه برای کودکمان مهیا می کنیم  به آنها کمک می کنیم که از نظر عاطفی باهوش شوند.

بخواهیم همه مشکلات را برطرف کنیم وبخواهیم  هیچ مانعی جلوی پای آنها نباشد، باعث می شویم آنها نتوانند تمامی احساسات را پردازش کنند. و تصور می کنند باید از همه احساسات سخت و دشوار جلوگیری کنند.

کودکان وقتی این تجربه را داشته باشند که در مواقع سختی، شخص دیگری با آنها احساس همدلی می کند، از نظر عاطفی تاب آور می شوند.

وقتی می توانیم به آنها کمک کنیم احساسات مختلفی را تجربه کنند و با آرامش و همدلی آنها را پردازش کنند، یاد می گیرند که احساسات دشوار غیر منتظره نیستند و می توانند هر چیزی را مدیریت کنند.

اگر ما برای خوشحال کردن آنها همواره مسائل و مشکلات را از سر راهشان برداریم در واقع کمکی به آنها نکرده ایم و راه را برای شادابی پایدار بسیار ناهموار کرده ایم.

بازی های بدون ساختار یا بازی های آزاد بهترین وسیله سرگرمی برای کودکان هستند. این بازی ها در لحظه و بر اساس کودک در آن زمان دوست دارد به چه کاری بپردازد، اتفاق می افتد.

بازی های بدون ساختار از قبل برنامه ریزی نشده اند بنابراین خلاقیت کودک را تحریک کرده و باعث می شود که او با ضرباهنگ خودش جلو برود…